ศูนย์เรียนรู้เด็กไทยแก้มใส

สถานการณ์ภาวะทุพโภชนาการของประเทศไทยจากรายงานการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการนักเรียนอายุ 6-12 ปี จำนวน 1,492,089 คน ใน 76 จังหวัด ของกรมอนามัย ปี 2555 พบว่านักเรียนมีภาวะอ้วน ร้อยละ 12.5 เตี้ยร้อยละ 16.8 และระบุว่านักเรียนอายุ 6-12 ปี ที่มีส่วนสูงระดับดีและรูปร่างสมส่วน มีเพียง ร้อยละ 51.6 ซึ่งสอดคล้องกับการสำรวจข้อมูลพื้นฐานของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ปี 2544พบว่า เด็กไทยสัดส่วนไม่ได้มาตรฐานจำนวน 1.2ล้านคน จำแนกเป็นน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ จำนวน 223,288 คน น้ำหนักสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐาน จำนวน 590,087 คน และส่วนสูงต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน จำนวน 258,149 คนซึ่งจะส่งผลกระทบต่อระดับสติปัญญาและคุณภาพชีวิตของเด็กไทยหนึ่งในสาเหตุสำคัญคือ1) การพฤติกรรมการบริโภคไม่เหมาะสมตามวัย โดยเฉพาะการบริโภคผักน้อยกว่าปริมาณที่แนะนำ คือเฉลี่ยวันละ 60 กรัม (ปริมาณที่แนะนำวันละ 400 กรัม) กินขนมกรุบกรอบและเครื่องดื่มรสหวานจัดเกือบทุกวันหรือทุกวันสูงถึงร้อยละ 67.4 นอกจากนี้ยังพบว่าเด็กไทยในช่วงวัยประถมศึกษาจะได้รับน้ำตาลจากเครื่องดื่มเฉลี่ย 5-7 ช้อนชา/วัน และน้ำตาลจากขนมกรุบกรอบเฉลี่ย 3 ช้อนชา/วันซึ่งปริมาณรวมในการบริโภคน้ำตาลของเด็กมากถึง 10 ช้อนชา และ2) สภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อสุขภาพผลกระทบของการได้รับสารอาหารไม่เพียงพอจะส่งผลให้เด็กมีการเจริญเติบโตและพัฒนาร่างกายและสติปัญญาที่ช้าไม่เป็นไปตามศักยภาพที่ควรจะเป็นจากสถานการณ์ดังกล่าว โรงเรียนชุมชนวัดบางกระดาน(สวนราษฎร์บำรุง) จึงได้เข้าร่วมโครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ ปีที่ 1 เพื่อน้อมนำแนวทางการดำเนินงานที่ประสบความสำเร็จ จากการบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มาปฏิบัติในการพัฒนาโรงเรียน เพื่อให้เด็กนักเรียน มีภาวะโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง ไปพร้อมๆ กับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นและคุณลักษณะที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะ และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

โรงเรียนจะเริ่มดำเนินการแต่งตั้งคณะทำงานโครงการศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบโรงเรียนเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ อันประกอบด้วย คณะกรรมการสถานศึกษาขั้นพื้นฐาน ผู้ปกครองนักเรียน ผู้ทรงคุณวุฒิ คณะครู นักเรียนแกนนำ เพื่อดำเนินการขับเคลื่อนกิจกรรมในโครงการ แต่งตั้งคณะครูเป็นหัวหน้างานรับผิดชอบกิจกรรม จำนวน 9 กิจกรรม ได้แก่ กิจกรรมเกษตรในโรงเรียนกิจกรรมสหกรณ์นักเรียนเพื่ออาหารกลางวันกิจกรรมการจัดบริการอาหารกิจกรรมการติดตามภาวะโภชนาการและสมรรถภาพทางกายนักเรียนกิจกรรมการพัฒนาสุขนิสัยและส่งเสริมสุขภาพอนามัยนักเรียน การพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมในโรงเรียนการจัดบริการสุขภาพนักเรียนการจัดการเรียนรู้เกษตร สหกรณ์ อาหาร โภชนาการและสุขภาพอนามัย

1. นักเรียนที่มีปัญหาทางด้านสุขภาพอนามัยได้รับการแก้ไข
   
2. นักเรียนทุกคนมีโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง
   
3. ครูทุกคนดูแลเอาใจใส่นักเรียนและกิจกรรมที่ส่งเสริมสนับสนุนให้นักเรียนมีสุขภาพที่ดี
   
4. ผู้ปกครองนักเรียนให้ความร่วมมือกับโรงเรียนในการจัดกิจกรรมและจัดอาหารที่มีคุณค่าทางโภชนาการ
   ให้นักเรียน
5. องค์กรภาครัฐ ภาคเอกชน และผู้นำชุมชนเห็นความสำคัญของการมีสุขภาพอนามัยที่ดีและให้ความช่วยเหลือ สนับสนุนโครงการเด็กไทยแก้มใส
   
6. โรงเรียนชุมชนวัดบางกระดาน(สวนราษฎร์บำรุง) สามารถดำเนินกิจกรรมได้อย่างมีคุณภาพและเป็นศูนย์การเรียนรู้ต้นแบบโรงเรียนเด็กไทยแก้มใส

1. นักเรียนเจริญเติบโตสมวัย โดยมี
   • ภาวะเริ่มอ้วน และอ้วน ไม่เกิน 7 %
     
   • ภาวะค่อนข้างผอมและผอมไม่เกิน 6 %
   • ภาวะค่อนข้างเตี้ย และเตี้ยไม่เกิน 5 %
2. นักเรียนได้กินผัก-ผลไม้หลากหลายเพิ่มขึ้น ในมื้อกลางวัน เฉลี่ย
   
   • ผักวันละ ประมาณ 450-500 กรัม(อนุบาล 150 กรัม)(ประถม 300 กรัม) ผลไม้(อนุบาล 0.5 ส่วน ประถม 1 ส่วน) ต่อมื้อต่อคน

1. เมื่อดำเนินโครงการแล้วเสร็จ จะมีการดำเนินการต่อเนื่องดังนี้ โรงเรียนจะมีการดำเนินการอย่างต่อเนื่อง โดยพิจารณาว่ากิจกรรมใดที่ขาดช่วงไปแล้วก็จะยุติไปเช่น การปรับปรุงโรงอาหาร การซื้อถาดอาหารให้เพียงพอกับนักเรียนและดำเนินการในส่วนของกิจกรรมที่ต้องมีความต่อเนื่อง เช่น การบริการอาหารอย่างถูกหลักโภชนาการ การดูแลสุขนิสัย เพื่อการพัฒนาสุขภาพอนามัยนักเรียนอย่างรอบด้านและขยายผลสู่ชุมชนโดยการปฏิบัติตนเป็นแบบอย่างจากตัวนักเรียน โดยนักเรียนได้ชี้นำให้ผู้ปกครองเห็นข้อดีของการใส่ใจสุขอนามัยว่าจะมีผลต่อคุณภาพชีวิตของตนเอง ทำให้มีศักยภาพในการเรียนรู้ ทำงาน ประกอบอาชีพ ตลอดจนดูแลผู้อื่นได้
2. วิธีการขยายผลจากการดำเนินโครงการ และชุมชน หรือผู้อื่นจะใช้ประโยชน์จากผลของโครงการนี้ การขยายผลการดำเนินการใช้การขยายผลเชิงประจักษ์เป็นหลัก คือการสร้างความเปลี่ยนแปลง ในโรงเรียนอย่างชัดเจน สร้างความเปลี่ยนแปลงที่ตัวนักเรียนให้เป็นผู้มีสุขอนามัยที่ดีอย่างชัดเจนส่งผลต่อภาพลักษณ์ บุคลิกภาพ และการเรียนรู้ที่ดีขึ้น ให้ผู้พบเห็นเกิดความชื่นชมและมีความต้องการจะปฏิบัติตามเพื่อให้ตนเองมีสุขภาพที่ดีได้เห็นแนวทางการประกอบอาชีพในครัวเรือน ที่จะสร้างความมั่นคงและยั่งยืนในครอบครัวและชุมชนของตนเอง