ศูนย์เรียนรู้เด็กไทยแก้มใส

ชื่อโครงการ โรงเรียนบ้านศาลาอูมา

ที่อยู่ หมู่ที่ 9 บ้านศาลาอูมา ตำบลกายูคละ อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส จังหวัด นราธิวาส

รหัสโครงการ ศรร.1412-104 เลขที่ข้อตกลง 58-00-2265-ต.22

ระยะเวลาดำเนินงาน ตั้งแต่ 2 กุมภาพันธ์ 2559 ถึง 30 เมษายน 2560

กิตติกรรมประกาศ

"โรงเรียนบ้านศาลาอูมา จังหวัดนราธิวาส" สำเร็จได้ด้วยดี ด้วยความร่วมมือจาก สมาชิกในชุมชน หมู่ที่ 9 บ้านศาลาอูมา ตำบลกายูคละ อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส

คณะทำงานโครงการฯ ขอขอบคุณ โรงเรียนบ้านศาลาอูมา ที่ให้การสนับสนุนงบประมาณในการดำเนินโครงการฯ รวมทั้ง ภาคีเครือข่ายที่สำคัญระดับพื้นที่ ที่ให้การสนับสนุน ช่วยเหลือ ชี้แนะ สุดท้ายขอขอบคุณผู้เกี่ยวข้องที่มิได้ระบุชื่อไว้ในที่นี้ ซึ่งมีส่วนสำคัญในการขับเคลื่อนการดำเนินงานให้มีความยั่งยืนในพื้นที่ต่อไป

คณะทำงานโครงการ
โรงเรียนบ้านศาลาอูมา

บทคัดย่อ

โครงการ " โรงเรียนบ้านศาลาอูมา " ดำเนินการในพื้นที่ หมู่ที่ 9 บ้านศาลาอูมา ตำบลกายูคละ อำเภอแว้ง จังหวัดนราธิวาส รหัสโครงการ ศรร.1412-104 ระยะเวลาการดำเนินงาน 2 กุมภาพันธ์ 2559 - 30 เมษายน 2560 ได้รับการสนับสนุนงบประมาณจำนวน 100,000.00 บาท จาก โรงเรียนบ้านศาลาอูมา เพื่อใช้ในการดำเนินกิจกรรมโครงการ โดยมีกลุ่มเป้าหมายเป็นสมาชิกในชุมชนจำนวน 204 คน หลังจากสิ้นสุดระยะเวลาโครงการ ผลที่เกิดขึ้นจากการดำเนินงานปรากฏดังนี้

โครงการนี้ยังไม่มีการเขียนหรือแก้ไขบทคัดย่อ

หมายเหตุ : รายละเอียดของบทสรุปคัดย่อการดำเนินงาน ให้ผู้รับผิดชอบโครงการเป็นผู้เขียนสรุปภาพรวมของโครงการใน "ผลลัพธ์โครงการ"

สารบัญ

ความเป็นมา/หลักการเหตุผล

โครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ เกิดจากความร่วมมือระหว่างกระทรวงสาธารณสุข กระทรวงศึกษาธิการ ร่วมกับหน่วยงานภาคี ได้แก่ กระทรวงเกษตรและสหกรณ์ สมาคมโภชนาการแห่งประเทศไทยในพระราชูปถัมภ์ กรุงเทพมหานคร และ กระทรวงมหาดไทย ภายใต้การสนับสนุนจากสำนักงานกองทุนสนับสนุนการสร้างเสริมสุขภาพ (สสส.) โดยมีวัตถุประสงค์ เพื่อส่งเสริมและสนับสนุนโรงเรียนในการน้อมนำแนวทางการดำเนินงานที่ประสบความสำเร็จ การบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีไปปฏิบัติในการพัฒนาด้านเกษตร อาหาร โภชนาการและสุขภาพเด็กในโรงเรียน โดยน้อมนำกรอบแนวคิดและองค์ประกอบของการพัฒนาจากบทเรียนโรงเรียนในโครงการพระราชดำริใน 8 องค์ประกอบคือ 1) การเกษตรในโรงเรียน
2) สหกรณ์นักเรียน
3) การจัดการบริหารของโรงเรียน
4) การติดตามภาวะโภชนาการ
5) การพัฒนาสุขนิสัยของนักเรียน
6) การพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมของโรงเรียนให้ถูกสุขลักษณะ
7) การจัดบริการสุขภาพ
8) การจัดการเรียนรู้ : เกษตร โภชนาการ และสุขภาพอนามัย

โดยมีเป้าหมายเพื่อให้เด็กนักเรียนเกิดคุณลักษณะสำคัญใน 4 ประการตามแนวพระราชดำริ คือ มีพุทธศึกษา จริยศึกษา หัตถศึกษาและ จริยศึกษา มีภาวะโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง ไปพร้อมๆ กับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นและคุณลักษณะที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะ และคุณภาพชีวิตที่ดี ซึ่งเป็นการพัฒนาที่มีเด็กเป็นศูนย์กลาง โดยเน้นให้เด็กนักเรียนได้เรียนรู้จากการลงมือปฏิบัติจริงด้วยตนเอง (Learning by doing) เพื่อกระตุ้นให้เกิดการเรียนรู้ พัฒนาทักษะและคุณลักษณะที่เหมาะสม สามารถนำไปใช้ได้ในชีวิตจริงและพึ่งตนเองได้ โดยโรงเรียนที่เข้าร่วมโครงการฯ ต้องมีการบริหารจัดการแผนงานอย่างเหมาะสม สอดคล้องกับความต้องการ บริบทของชุมชน และวัฒนธรรมประเพณี ซึ่งโครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการในปีที่ 1 (พ.ศ.2557-2558) มีโรงเรียนเข้าร่วมโครงการทั้งสิ้น 544 โรงเรียนจากทั่วประเทศ

สถานการณ์ภาวะทุพโภชนาการของประเทศไทยจากรายงานการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการนักเรียนอายุ 6-12 ปี จำนวน 1,492,089 คน ใน 76 จังหวัด ของกรมอนามัย ปี 2555 พบว่านักเรียนมีภาวะอ้วน ร้อยละ 12.5 เตี้ยร้อยละ 16.8 และระบุว่านักเรียนอายุ 6-12 ปี ที่มีส่วนสูงระดับดีและรูปร่างสมส่วน มีเพียง ร้อยละ 51.6 ซึ่งสอดคล้องกับการสำรวจข้อมูลพื้นฐานของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ปี 2544พบว่า เด็กไทยสัดส่วนไม่ได้มาตรฐาน จำนวน 1.2ล้านคน จำแนกเป็นน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ จำนวน 223,288 คน น้ำหนักสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานจำนวน 590,087 คน และส่วนสูงต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน จำนวน 258,149 คนซึ่งจะส่งผลกระทบต่อระดับสติปัญญาและคุณภาพชีวิตของเด็กไทยหนึ่งในสาเหตุสำคัญคือ1) การพฤติกรรมการบริโภคไม่เหมาะสมตามวัย โดยเฉพาะการบริโภคผักน้อยกว่าปริมาณที่แนะนำ คือเฉลี่ยวันละ 60 กรัม (ปริมาณที่แนะนำวันละ 400 กรัม) กินขนมกรุบกรอบและเครื่องดื่มรสหวานจัดเกือบทุกวันหรือทุกวันสูงถึงร้อยละ 67.4 นอกจากนี้ยังพบว่าเด็กไทยในช่วงวัยประถมศึกษาจะได้รับน้ำตาลจากเครื่องดื่มเฉลี่ย 5-7 ช้อนชา/วัน และน้ำตาลจากขนมกรุบกรอบเฉลี่ย 3 ช้อนชา/วันซึ่งปริมาณรวมในการบริโภคน้ำตาลของเด็กมากถึง 10 ช้อนชา และ2) สภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อสุขภาพผลกระทบของการได้รับสารอาหารไม่เพียงพอจะส่งผลให้เด็กมีการเจริญเติบโตและพัฒนาร่างกายและสติปัญญาที่ช้าไม่เป็นไปตามศักยภาพที่ควรจะเป็น จังหวัดนราธิวาสมีโรงเรียนทั้งหมด 400 กว่าโรงเรียน ประกอบด้วย สังกัดสำนักงานการศึกษาเอกชน มีโรงเรียนทั้งหมด 88 โรง เปิดทำการสอนสามัญควบคู่ศาสนา จำนวน 52 โรง และโรงเรียนสามัญ จำนวน 36 โรง สังกัดโรงเรียนในโครงการพระราชดำริในสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี มีโรงเรียนทั้งหมด 17 โรง ประกอบด้วยโรงเรียนขนาดเล็ก จำนวน 14 โรง โรงเรียนขนาดกลาง 2 โรง และโรงเรียนขนาดใหญ่ จำนวน 1 โรงสังกัดสำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษานราธิวาส มีโรงเรียนทั้งหมด 341 โรงเรียน ประกอบด้วยโรงเรียนขนาดเล็ก จำนวน 87 โรง โรงเรียนขนาดกลาง จำนวน 238 โรงโรงเรียนขนาดใหญ่ จำนวน 15 โรง และโรงเรียนขนาดใหญ่พิเศษ จำนวน 1โรง

จากสถานการณ์ดังกล่าว โรงเรียน บ้านศาลาอูมา จึงได้เข้าร่วมโครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ ปีที่ 1 เพื่อน้อมนำแนวทางการดำเนินงานที่ประสบความสำเร็จ จากการบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีมาปฏิบัติในการพัฒนาโรงเรียน เพื่อให้เด็กนักเรียน มีภาวะโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง ไปพร้อมๆ กับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นและคุณลักษณะที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะ และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้น

สถานการณ์

วัตถุประสงค์โครงการ

1. วัตถุประสงค์ทั่วไป เพื่อเจริญรอยตามพระยุคลบาท สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี โดยการน้อมนำรูปแบบที่ดี“ด้านการจัดการอาหารโภชนาการและสุขภาพนักเรียนอย่างครบวงจรในโครงการพระราชดำริฯ” มาปฏิบัติและพัฒนาโรงเรียนต้นแบบเด็กไทยแก้มใส เป็นแหล่งเรียนรู้โดยตรงไปสู่โรงเรียนเครือข่าย จำนวน 8 โรง ประกอบด้วย 1.โรงเรียนบ้านตอออ 2.โรงเรียนบ้านไม้ฝาด 3.โรงเรียนบ้านสามแยก 4.โรงเรียนบ้านบาโง 5.โรงเรียนบ้านแขยง 6. โรงเรียนบ้านตือมายู 7. โรงเรียนบ้านแอแว8. โรงเรียนบ้านเพลินพิศ เพื่อการแก้ไขปัญหาการขาดสารอาหารและพัฒนาภาวะโภชนาการและสุขภาพในระยะยาว
2. 2 วัตถุประสงค์เฉพาะ เพื่อสร้างการผลิตและจัดหาวัตถุดิบสนับสนุนการประกอบอาหารกลางวันได้เองอย่างยั่งยืนเพื่อให้นักเรียน ผู้ปกครอง รวมทั้งชุมชน ได้รับความรู้จากการปฏิบัติกิจกรรมส่งเสริมสุขภาพอนามัยที่ดีด้านโภชนาการด้านเกษตรกรรมวิธีการผลิตอาหารและบริโภคอาหารถูกหลักอนามัยเพื่อให้นักเรียนทุกคนได้รับประทานอาหารกลางวันที่มีคุณภาพ อย่างเพียงพอ เหมาะสมต่อความต้องการของร่างกาย มีสุขภาพอนามัยที่ดี

กิจกรรม/การดำเนินงาน

กลุ่มเป้าหมาย

ผลที่คาดว่าจะได้รับ

1.โรงเรียนบ้านศาลาอูมาได้รับงบประมาณสนับสนุนจากสสส. ในการดำเนินงานตามโครงการศูนย์เรียนรู้ต้นแบบโรงเรียนเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ

2.นักเรียน และผู้ปกครองมีความรู้ในเรื่องการบริโภคอาหารที่ส่งเสริมให้นักเรียนมีโภชนาการเจริญเติบโตสมวัยโดยการรับประทานอาหารครบทั้ง 5 หมู่ และได้รับสารอาหารที่มีคุณค่าต่อสุขภาพ สะอาด ปลอดภัย

3.บุคลากรและนักเรียนในโรงเรียนมีศักยภาพ ด้านการจัดการอาหารและโภชนาการ แบบครบวงจรและมีการขยายผลสู่ชุมชน

4.โรงเรียนได้รับและมีการส่งเสริมสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้ต้นแบบโรงเรียนเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการต่อไป

5.นักเรียนมีสุขภาพที่สมบรูณ์ทั้งร่างกายและจิตใจ เพื่อเตรียมพร้อมที่จะเรียนรู้

6.นักเรียนสามารถนำความรู้ที่ได้ไปต่อยอดกับกิจกรรมในครอบครัวและหารายได้ให้กับตนเองและครอบครัวระหว่างเรียนและนำสู่การพัฒนาคุณภาพชีวิต

7.นักเรียนมีความสุขในการเรียน และปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ

8.โรงเรียนและชุมชนมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกันและร่วมกันในการพัฒนาโรงเรียนให้เป็นศูนย์เรียนรู้ต้นแบบเด็กไทยแก้มใส

ส่วนที่ 1 ผลการดำเนินงาน

* ผลผลิต หมายถึง ผลที่เกิดขึ้นเชิงปริมาณจากการทำกิจกรรม เช่น จำนวนผู้เข้าร่วมประชุม จำนวนผู้ผ่านการอบรม จำนวนครัวเรือนที่ปลูกผักสวนครัว เป็นต้น
** ผลลัพธ์ หมายถึง การเปลี่ยนแปลงที่นำไปสู่การแก้ปัญหา เช่น หลังอบรมมีผู้ปรับเปลี่ยนพฤติกรรมจำนวนกี่คน มีข้อบังคับหรือมาตรการของชุมชนที่นำไปสู่การปรับเปลี่ยนพฤติกรรมหรือสภาพแวดล้อม เป็นต้น ทั้งนี้ต้องมีข้อมูลอ้างอิงประกอบการรายงาน เช่น ข้อมูลรายชื่อแกนนำ , แบบสรุปการประเมินความรู้ , รูปภาพกิจกรรมพร้อมคำอธิบายใต้ภาพ เป็นต้น