ศูนย์เรียนรู้เด็กไทยแก้มใส

สถานการณ์ภาวะทุพโภชนาการของประเทศไทยจากรายงานการเฝ้าระวังภาวะโภชนาการนักเรียนอายุ 6-12 ปี จำนวน 1,492,089 คน ใน 76 จังหวัด ของกรมอนามัย ปี 2555 พบว่านักเรียนมีภาวะอ้วน ร้อยละ 12.5 เตี้ยร้อยละ 16.8 และระบุว่านักเรียนอายุ 6-12 ปี ที่มีส่วนสูงระดับดีและรูปร่างสมส่วน มีเพียง ร้อยละ 51.6 ซึ่งสอดคล้องกับการสำรวจข้อมูลพื้นฐานของสำนักงานคณะกรรมการการศึกษาขั้นพื้นฐาน (สพฐ.) ปี 2544พบว่า เด็กไทยสัดส่วนไม่ได้มาตรฐาน จำนวน 1.2ล้านคน จำแนกเป็นน้ำหนักต่ำกว่าเกณฑ์ จำนวน 223,288 คน น้ำหนักสูงกว่าเกณฑ์มาตรฐานจำนวน 590,087 คน และส่วนสูงต่ำกว่าเกณฑ์มาตรฐาน จำนวน 258,149 คนซึ่งจะส่งผลกระทบต่อระดับสติปัญญาและคุณภาพชีวิตของเด็กไทยหนึ่งในสาเหตุสำคัญคือ

1) การพฤติกรรมการบริโภคไม่เหมาะสมตามวัย โดยเฉพาะการบริโภคผักน้อยกว่าปริมาณที่แนะนำ คือเฉลี่ยวันละ 60 กรัม (ปริมาณที่แนะนำวันละ 400 กรัม) กินขนมกรุบกรอบและเครื่องดื่มรสหวานจัดเกือบทุกวันหรือทุกวันสูงถึงร้อยละ 67.4 นอกจากนี้ยังพบว่าเด็กไทยในช่วงวัยประถมศึกษาจะได้รับน้ำตาลจากเครื่องดื่มเฉลี่ย 5-7 ช้อนชา/วัน และน้ำตาลจากขนมกรุบกรอบเฉลี่ย 3 ช้อนชา/วันซึ่งปริมาณรวมในการบริโภคน้ำตาลของเด็กมากถึง 10 ช้อนชา

2) สภาพแวดล้อมที่ไม่เอื้อต่อสุขภาพผลกระทบของการได้รับสารอาหารไม่เพียงพอจะส่งผลให้เด็กมีการเจริญเติบโตและพัฒนาร่างกายและสติปัญญาที่ช้าไม่เป็นไปตามศักยภาพที่ควรจะเป็น

จากสถานการณ์ดังกล่าว โรงเรียนบ้านเกาะเสือ จึงได้เข้าร่วมโครงการเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ ปีที่ 1 เพื่อน้อมนำแนวทางการดำเนินงานที่ประสบความสำเร็จ จากการบริหารจัดการอาหารและโภชนาการในโรงเรียนอย่างครบวงจรของโครงการตามพระราชดำริ สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารีมาปฏิบัติในการพัฒนาโรงเรียน เพื่อให้เด็กนักเรียน มีภาวะโภชนาการดี สุขภาพแข็งแรง ไปพร้อมๆ กับการพัฒนาทักษะที่จำเป็นและคุณลักษณะที่เอื้อต่อการมีสุขภาวะ และคุณภาพชีวิตที่ดีขึ้นซึ่งในปีที่ 1 ได้ดำเนินการดังต่อไปนี้

โรงเรียนมีกรอบแนวคิดหลัก ในการดำเนินโครงการเด็กไทยแก้มใสครอบคลุม และบูรณาการอย่างเป็นระบบยึดหลักการแห่งพระราชบัญญัติการศึกษาแห่งชาติ ที่บัญญัติไว้ว่าการจัดการศึกษาต้องพัฒนาผู้เรียนให้ผู้เรียนมีความสมบูรณ์ทั้งด้านร่างกายและจิตใจ ได้นำหลักการดังกล่าวมาบูรณาการกับโครงการเด็กไทยแก้มใสทุกกิจกรรมคือด้านการเกษตรในโรงเรียน สหกรณ์นักเรียนการจัดบริการอาหารกลางวันในโรงเรียน การติดตามภาวะโภชนาการการพัฒนาสุขนิสัยนักเรียน การบริการสุขภาพ การพัฒนาอนามัยสิ่งแวดล้อมในโรงเรียน และการจัดการเรียนรู้บูรณาการ ดังนั้น โรงเรียนบ้านเกาะเสือสังกัดเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพัทลุง เขต ๒จึงได้เสนอแผนการพัฒนาของโรงเรียนร่วมกับชุมชน เพื่อต่อยอดการดำเนินงานโครงการเด็กไทยแก้มใสจากปีที่1โดยมีปณิธานอย่างมุ่งมั่นในการเจริญรอยตามพระยุคลบาท สมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯ สยามบรมราชกุมารี ในการน้อมนำรูปแบบการบริหารจัดการที่ดีด้านอาหาร โภชนาการ และสุขภาพของนักเรียนอย่างครบวงจรมาปฏิบัติเพื่อพัฒนาโรงเรียนให้เป็นแหล่งเรียนรู้ของชุมชนต่อยอดให้เป็นศูนย์เรียนรู้ต้นแบบโรงเรียนเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ เพื่อให้การแก้ไขปัญหาภาวะทุพโภชนาการและสุขภาพนักเรียนบรรลุผลสำเร็จตามเป้าหมายต่อเนื่องอย่างยั่งยืน ตามผลที่คาดหวังของโครงการ

1. โรงเรียนบ้านเกาะเสือได้รับงบประมาณสนับสนุนจาก สสส. ในการดำเนินงานตามโครงการศูนย์เรียนรู้ต้นแบบโรงเรียนเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ
   
2. นักเรียน และผู้ปกครองมีความรู้ในเรื่องการบริโภคอาหารที่ส่งเสริมให้นักเรียนมีโภชนาการเจริญเติบโตสมวัย โดยการรับประทานอาหารครบทั้ง ๕ หมู่ และได้รับสารอาหารที่มีคุณค่าต่อสุขภาพ สะอาด ปลอดภัย
   
3. บุคลากรในโรงเรียนได้รับการอบรมพัฒนาศักยภาพ ด้านการจัดการอาหารและโภชนาการ แบบครบวงจร
4. โรงเรียนได้รับการส่งเสริมสนับสนุนให้เกิดการพัฒนาเป็นศูนย์เรียนรู้ต้นแบบโรงเรียนเด็กไทยแก้มใสถวายเจ้าฟ้านักโภชนาการ ต่อไป
5. นักเรียนมีสุขภาพที่สมบูรณ์ทั้งร่างกาย และจิตใจ เพื่อเตรียมพร้อมที่จะเรียนรู้
6. นักเรียนสามารถหารายได้ระหว่างเรียนและสามารถนำความรู้ที่ได้รับไปต่อยอดกับกิจกรรมในครอบครัวได้
7. นักเรียนมีความสุขในการเรียน และปฏิบัติกิจกรรมต่างๆ ได้อย่างมีประสิทธิภาพ
8. โรงเรียนและชุมชนมีความสัมพันธ์ที่ดีต่อกัน

1. นักเรียนเจริญเติบโตสมวัยโดยมี
   • ภาวะเริ่มอ้วน และอ้วน ไม่เกิน7%
   • ภาวะค่อนข้างผอม และผอม ไม่เกิน 7%ดูน้ำหนักตามเกณฑ์และส่วนสูง
   • ภาวะ ค่อนข้างเตี้ยและเตี้ย ไม่เกิน7 %
2. นักเรียนได้กินผัก – ผลไม้หลากหลายเพิ่มขึ้นในมื้อกลางวัน เฉลี่ย
   
   • ผักวันละประมาณ 40-100กรัม (อนุบาล 3 ช้อน (50กรัม)ประถม4 ช้อน (70 กรัม)และมัธยม 5 ช้อน (90 กรัม)
   • ผลไม้(อนุบาล 1/2ส่วนประถม 1ส่วน) ต่อมื้อ ต่อคน ๓.ระดับความสำเร็จของโรงเรียนชุมชนในการพัฒนาด้านการจัดการเชื่อมโยงอาหาร โภชนาการ สุขภาพ อยู่ในระดับ4

1. เมื่อดำเนินโครงการแล้วเสร็จ จะมีการดำเนินการต่อเนื่อง โรงเรียนบ้านเกาะเสือ สังกัด สำนักงานเขตพื้นที่การศึกษาประถมศึกษาพัทลุง เขต ๒ ขอสานปณิธาน ของสมเด็จพระเทพรัตนราชสุดาฯสยามบรมราชกุมารี ในการดูแล ด้านอาหารและโภชนาการของเด็กนักเรียนให้มีคุณภาพ ตามพระราชปณิธานและจะดำเนินงานโครงการเด็กไทยแก้มใส ให้มีประสิทธิภาพ ส่งผลให้นักเรียนมีสุขภาพดีพร้อมที่จะเป็นกำลังสำคัญในการพัฒนาประเทศชาติต่อไป และโรงเรียนบ้านเกาะเสือสามารถเป็นต้นแบบแห่งการเรียนรู้แก่สถานศึกษาและบุคคลทั่วไป
   เมื่อดำเนินงานเสร็จสิ้นโครงการแล้ว โรงเรียนบ้านเกาะเสือจะดำเนินการต่อเนื่องให้ครอบคลุม และมีประสิทธิภาพในทุกกิจกรรมตามที่กำหนดไว้ในโครงการเด็กไทยแก้มใส

2. โรงเรียนบ้านเกาะเสือ ได้ใช้วิธีการขยายผลโครงการเด็กไทยแก้มใส ไปยังผู้ปกครอง ชุมชนและแก่หน่วยงานทั่วไปโดยเป็นแหล่งเรียนรู้แก่คณะศึกษาดูงาน เข้าร่วมชมกิจกรรมต่างๆด้านสุขภาพ ของโรงเรียนอย่างต่อเนื่องรวมทั้งเผยแพร่กิจกรรมผ่านทาง รายการFOCUSสุขภาพ ตอน เด็กไทยแก้มใส โรงเรียนบ้านเกาะเสือ ของศูนย์อนามัยที่ ๑๒ ลงเผยแพร่ทางFacebookและ Youtube นอกจากนี้ได้ประสานงานขอเชิญโรงเรียนเครือข่ายเข้าร่วมติดตามการดำเนินงานทั้งหมด ๑๐โรงเรียน